Świnkowy poradnik

suzi

Pochodzenie świnki
Zwierzęta te udomowiono w ich ojczyźnie - Ameryce Południowej. Były hodowane tam już za czasów Inków, głównie dla mięsa, lecz przypuszcza się, że odgrywały one jakąś rolę w ceremoniach religijnych. Świadectwa archeologiczne sugerują, że ponad 3000 lat temu trzymano je w Andach na terenie Boliwii i Peru. Nawet teraz ich widok w pobliżu wsi i w domach nie jest niczym nadzwyczajnym.
Pięć różnych gatunków wchodzi w skład rodzaju Cavia i z powodu tej nazwy gryzonie czasami nazywane są "kawiami", a nie świnkami morskimi. Według wszelkiego prawdopodobieństwa wśród przodków udomowionych świnek morskich jest kilka gatunków. Uważa się, że najważniejszy to Cavia aperea.
W XVI w. świnka została sprowadzona do Europy przez hiszpańskich konkwistadorów. Dzięki swojej nadzwyczajnej rozrodczości szybko rozprzestrzeniła się na całym kontynencie i stała się jednym z najbardziej lubianych zwierząt domowych.

Dlaczego "świnka morska"?
Świnka morska nie jest spokrewniona ze świnią domową. Nazwę zawdzięcza przede wszystkim budowie ciała, gdyż krótkie nóżki i masywny tułów są wspólną cechą obu tych zwierząt. Poza tym zwierzę to wydaje charakterystyczne "pokwikiwanie".
Dlaczego zaś świnka jest "morska"? Prawdopodobnie przyczyną jest fakt, że zwierzątko to przybyło do Europy "zza morza". Łacińska nazwa nazwa oznacza tyle, co "mała świnia norowa" - znacznie lepiej to pasuje do tego zwierzątka, bo w naturze zamieszkuje nory.
Co do angielskiej nazwy "guinea pig" jest jeszcze bardziej myląca niż nazwa polska, gdyż świnka nie pochodzi w żadnym wypadku z Gwinei! Może zadecydował o tej nazwie fakt, że zwierzęta te kosztowały kiedyś kilka gwinei (gwinea - stara moneta angielska).

Kupno
Jeśli chcemy kupić świnkę morską, najlepiej żeby nie była to decyzja spontaniczna podjęta w przypadkowo napotkanym sklepie zoologicznym. Pamiętajmy, że posiadanie świnki jak i każdego innego zwierzęcia to odpowiedzialność! Codziennie trzeba zwierzątko karmić i regularnie czyścić klatkę.
Ale to nie wszystko, ponieważ świnka morska potrzebuje towarzystwa. Czy będziemy mogli poświęcać śwince godzinę czasu dziennie? Nie należy także zapominać o śwince w wakacje... Komu wtedy damy świnkę na przechowanie? Czy inni domownicy nie będą mieli nic przeciwko? Czy w miejscu zamieszkania będzie miejsce na dość przestronną klatkę? (Zwierzątko w tekturowym pudle na pewno nie będzie się czuło dobrze).
Dopiero gdy odpowiemy sobie jednoznacznie na te pytania, decydujmy się na kupno tego zwierzątka.

Wybieramy rasę
Trzeba zastanowić się też nad wyborem rasy. W sklepach zoologicznych dostępne są trzy rasy tych gryzoni (więcej w dziale "Rasy"). Angielskie, znane bardziej jako gładkowłose są najtańsze i łatwe w utrzymaniu. Rozetkowe świnki morskie są równie mało kłopotliwe i na dodatek mają zabawną "rozczochraną" sierść. Świnki angorskie są też bardzo atrakcyjne. Jednak pielęgnowanie wymaga więcej czasu, ponieważ koniecznie trzeba regularnie czesać ich długie i jedwabiste futerko.
Istotną kwestią przy zakupie świnki morskiej jest jej cena. Rozetkowa świnka morska kosztuje około 40-50 złotych, a gładkowłosa 30-40 złotych. Angorki są znacznie droższe, przy czym w sklepach zoologicznych bywają rzadko.

Najważniejsze jest, by była zdrowa!
Wybierając świnkę morską trzeba zwrócić uwagę na stan jej zdrowia. Gdy w sklepie zoologicznym lub u hodowcy staniemy przed klatką ze świnkami, musimy dokładnie obejrzeć wszystkie zwierzęta. Lecz jeszcze zanim przystąpimy do oględzin, powinniśmy poznać kilka informacji, które pozwolą nam ocenić stan zdrowia zwierzątka.
Dorosła świnka morska osiąga długość 30 cm i waży 800-1000 gramów. Kończyny przednie są czteropalczaste, tylne - trójpalczaste. Zarówno samce i samice mają po parze sutków.
Temperatura ciała świnki morskiej jest nieco wyższa niż u człowieka. Nie wpadajmy więc w panikę jeśli zwierzątko wyda nam się bardzo ciepłe, gdyż wcale nie musi to oznaczać gorączki. Temperatura 39,5oC jest całkiem normalna.
Zdrowe świnki morskie są krępe i mają gęstą sierść. Stare świnki mogą łysieć. Młode mają nie owłosioną dolną część łapek, nie owłosione uszy i skórę tuż za nimi.
Kupując świnkę trzeba zapytać się o jej wiek. Nie należy kupować zwierzęcia, które ma mniej niż 3 tygodni. Warto pamiętać, że jeśli decydujemy się kupić świnkę dwumiesięczną lub starszą, może się okazać, iż nie kupiliśmy jednego zwierzątka, ale całą rodzinkę!
Najlepiej przez jakiś czas obserwować świnki, regularnie odwiedzając sklep. Nie kupujemy świnek osowiałych i siedzących w kącie, a także mających zaczerwienione, napuchnięte lub załzawione oczy. Przyjrzyjmy się również, czy zwierzątku nie cieknie z nosa, czy nie kicha i nie kaszle.
Jeśli już wybraliśmy zwierzątko, to należy określić jego płeć. Najlepiej poprosić o to hodowcę lub kogoś kto się zna na tych gryzoniach.

świnka w domu
Gdy po dokonaniu zakupu wrócimy po domu, to przez myśl nam nie przejdzie, że to małe, wystraszone zwierzątko w kartonowym pudełku będzie witało nas w przyszłości radosnymi piskami kiedy usłyszy nasze kroki. Na razie trzeba jednak zapewnić śwince spokój. Nie robić żadnych gwałtownych ruchów koło klatki i nie hałasować – świnki morskie mają o wiele lepszy słuch niż ludzie i dlatego są one bardziej wrażliwe na dźwięki. Zmysł węchu jest u tych zwierząt doskonale rozwinięty, w przeciwieństwie do wzroku, bo widzą bardzo słabo.

Świnki morskie lubią być głaskane. Najczęściej pod szyją, po nosku i za uszkami, jednak każde zwierzę ma własne upodobania, które po pewnym czasie sami odkryjemy. Gdy świnka pewnego razu błogo uśnie na naszych kolanach, będzie to znaczyło iż zdobyliśmy jej zaufanie. Smile

Nowe mieszkanko dla świnki
Jest wiele różnych klatek i specjalnie zaprojektowanych do stosowania w domu. Klatki zwykle składają się z plastikowej kuwety bądź podstawy ze zdejmowaną częścią górną. Część dolna pomaga utrzymać ściółkę tak, aby nie mogła ona rozsypywać się po pokoju. Podłoga w klatce powinna być pokryta wiórkami chłonącymi wilgoć i zapach. W klatce możemy umieścić też domek, który od czasu do czasu pozwoli śwince morskiej odpocząć nieco od ciekawskich.

Najlepszym miejscem na klatkę lub wybieg jest pokój, w którym najczęściej przebywamy. Możemy tutaj wpuścić świnkę morską, kiedy jesteśmy w domu. Świnka morska nie powinna swobodnie wędrować po całym domu, ponieważ czeka ją wiele niebezpieczeństw.

Niebezpieczeństwa w domu
Otwarte drzwi mogą umożliwić śwince morskiej ucieczkę z domu, narazić ją na przypadkowe nadepnięcie, dać okazję do wędrowania po mieszkaniu lub przedostania się w niebezpieczne miejsca jak np. kuchnia.
Koty i psy trzeba wyprowadzać z pokoju przed wypuszczeniem świnki z klatki. Uchylne drzwiczki dla kotów mogą umożliwić świnkom morskim ucieczkę lub kotu wejście i złapanie świnki.
Środki chemiczne, takie jak środki do czyszczenia dywanów i niektóre owadobójcze, mogą być niebezpieczne dla zwierząt w domu.
Kominki powinny być odpowiednio chronione barierkami.
Przedmioty, które mogą zostać pogryzione, takie jak malowane lub konserwowane drewno, przewody elektryczne i rośliny doniczkowe, powinny znajdować się poza zasięgiem świnek morskich.

Opieka nad świnką
Świnki morskie są zwierzętami, które łatwo brać na ręce, gdyż mimo swych ostrych siekaczy na ogół nie gryzą. Jednak świnka morska dzięki swym króciutkim łapkom może szybko zagrzebać się w sianie by uniknąć złapania. Należy więc położyć dłoń na grzbiecie zwierzątka, gdy chcemy wyciągnąć je z klatki. Powstrzyma to świnkę przed ucieczką. Następnie podnosimy naszego gryzonia od spodu (wciąż trzymając drugą dłoń na jego grzbiecie). Gdy już wyjmiemy świnkę z pomieszczenia starannie podtrzymujmy jej spód ciała, gdyż w przeciwnym razie zwierzę zacznie się wyrywać, bo poczuje się niepewnie.
Pamiętajmy by nie mieć odkrytych ramion gdy trzymamy świnkę, ponieważ jej ostre pazurki mogą spowodować zadrapania.
Kiedy przenosimy świnkę morską z wybiegu umieśćmy ją najlepiej w specjalnej klatce transportowej do przenoszenia zwierząt, chociaż może być to też czysty koszyk do przenoszenia kota. Dzięki temu nawet gdy się potkniemy, świnka morska będzie stosunkowo bezpieczna.
Umieszczając świnkę na jej wybiegu upewnijmy się, że się za nami nie wymknie. Jeżeli ucieknie, może wbiec w gęste rośliny lub nawet wydostać się z ogrodu! Trzeba w takim wypadku świnkę złapać, gdyż inaczej zniknie na zawsze.

Sprzątanie
Pomieszczenie świnki wymaga sprzątania co najmniej raz czy dwa na tydzień. Wszelkie nie zjedzone resztki świeżego pokarmu trzeba usuwać codziennie. Do czyszczenia klatki najlepiej używać szufelki lub szczotki chociaż będzie łatwiej gdy klatka będzie wyposażona w wysuwane kuwety.
Rasom takim jak np. angorki, które mają długą, ciągnącą się za zwierzęciem sierść najlepiej będzie podawać siano w specjalnym karmniku.
Miski na suchy pokarm należy myć co tydzień przy użyciu małej szczoteczki i detergentu oraz opłukać wodą. Należy je potem pozostawić, ponieważ muszą wyschnąć przed ponownym napełnieniem. Poidełko również trzeba myć, m.in. po to by zapobiec rozwoju glonów wewnątrz butelki. Szczotka do mycia butelek, albo do zębów doskonale spełni swoje zadanie. Należy jednak zwrócić uwagę na to, aby nie porysować ścianek plastikowych butelek, bo na rysach mogą zagnieździć się glony, które będzie trudno usunąć. Szklane butelki są odporniejsze na porysowanie, ale za to mniej praktyczne, bo łatwo się tłuką.

Oswajanie
Zacznijmy z młodą świnką - jeżeli to możliwe to z pięciotygodniową.
Przyzwyczajamy zwierzątko do regularnego, najlepiej codziennego brania na ręce.
Podawajmy śwince pokarm z ręki kiedy przebywa w swoim pomieszczeniu.
Przyzwyczajajmy zwierzę do spokojnego siedzenia na kolanach, nawet gdy początkowo będzie temu niechętne.
Podawanie kawałka świeżego zielonego pokarmu może pomóc.

Pięlengnacja
Pielęgnowanie sierści
Istotnym elementem pielęgnacji świnki morskiej jest dbałość o sierść. Zwłaszcza długowłose angorki są pod tym względem szczególnie wymagające. Powinno się je czesać raz, a najlepiej dwa lub trzy razy w tygodniu. Zapobiega to filcowaniu się sierści i nadaje jej jedwabisty połysk.
Oczywiście nawet często czesane futerko nie będzie jednak wyglądało ładnie, jeśli świnka nie będzie prawidłowo odżywiana. Pokarmami sprzyjającymi ładnej sierści są pestki słonecznika i siemię lniane. Nie należy poprawiać wyglądu futerka przez jego mycie. Świnka sama dba o czystość swojej sierści! Kąpiel stosujemy tylko w wyjątkowych przypadkach, np. gdy zwierzątko ma rozwolnienie i sierść wokół odbytu jest brudna i posklejana.
Jeśli zajdzie konieczność kąpieli, to powinna mieć ona następujący przebieg. Napełniamy letnią wodą kuwetę do głębokości 4-5 cm i wkładamy tam świnkę pilnując, by jej głowa nie stykała się z wodą. Teraz możemy zwierzątko umyć, stosując szare mydło lub delikatny szampon dla dzieci. Oczywiście również nie powinny one mieć styczności z łebkiem świnki. Po dokładnym opłukaniu osuszamy zwierzątko ręcznikiem. Długowłosym można pomóc suszarką włączając ją na najniższy bieg. Na koniec umieszczamy świnkę w czystej klatce, w której powinno być dużo suchego siana. Teraz świnka nie może być w żadnym wypadku narażona na chłód i przeciągi.
Aby pielęgnowanie futerka angorskiej świnki morskiej było prostsze można w miesiącach letnich przystrzyc nieco jej sierść. Dzięki temu będzie mniej pracy z czesaniem, a śwince nie będzie tak gorąco. Lecz lepiej nie przystrzygać futerka na długość krótszą niż 10 cm, ponieważ właśnie długa sierść czyni tę rasę tak charakterystyczną. Tylko przy odbycie sierść powinna być krótko przystrzyżona. Świnkę morską należy strzyc z zachowaniem wszelkiej ostrożności. Najlepiej zapewnić sobie pomoc drugiej osoby, która przytrzyma zwierzątko. Dlatego, iż na pewno będzie ono podejmowało próby ucieczki i podczas takiej szamotaniny można je niechcący skaleczyć nożyczkami. Świnek krótkowłosych nie strzyżemy w ogóle, ponieważ całą toaletę dotyczącą futerka załatwiają we własnym zakresie. Wystarczy więc czesać raz na jakiś czas i zapewnić odpowiednie pożywienie.
Co do rozetkowych świnek morskich, to trzeba się pogodzić z faktem, że wszelkie próby uporządkowania zwichrowanego futerka kończą się fiaskiem. Poza tym nie jest to potrzebne, ponieważ to właśnie zwichrzona sierść jest cechą tej rasy.

Długie zęby
Wszystkim gryzoniom zęby rosną stale i muszą być stale ścierane. Trzeba więc zapewnić śwince odpowiednio twardy pokarm. Jeśli tego nie zrobimy, to spowoduje to nadmierny wzrost uzębienia. Zwierzątko może zacząć sobie kaleczyć język i podniebienie, a w związku z tym może w ogóle przestać jeść. Wtedy wizyta u weterynarza stanie się konieczna.
Problem nie kończy się na przycięciu zębów, ponieważ świnka nadal nie będzie chciała jeść. Pozostanie więc tylko karmienie przymusowe. Do tego celu używamy strzykawki (oczywiście bez igły!), którą napełniamy papką ziemniaczaną dla niemowląt. Aby nakarmić świnkę wprowadzamy jej strzykawkę z boku pyszczka, gdyż tam nie będą zawadzały nam jej zęby. Na jedną świnkę wystarczy 20 gramów papki dziennie. Niestety metoda karmienia przymusowego nie zawsze daje pozytywne efekty.
Dlatego pamiętajmy aby świnka zawsze miała w klatce pewną ilość suchego pokarmu w postaci ziaren lub suchego pieczywa. Dodatkowo zaleca się ważyć zwierzątko raz na jakiś czas. Zdrowa świnka waży od 800 do 1000 gramów, ale zdarzają się okazy ważące nawet półtora kilo. Smile

Czaszka gryzonia:
1 - siekacze
2 - szpary międzyzębowe
3 - zęby trzonowe.
Siekacze rosną przez całe życie, więc muszą być na bieżąco ścierane. Dlatego świnki muszą mieć w klatce coś twardego do obgryzania np. gałązki, suchy chleb, wszelkiego rodzaju gryzaki.

Pazurki
Należy zwrócić baczną uwagę na pazurki świnki, bo gdy urosną mogą stać się poważną przeszkodą w chodzeniu. Ponieważ świnki morskie nie potrafią same sobie poradzić z tym problemem, musi im w tym pomóc człowiek. Na skrócenie pazurków decydujmy się wtedy, gdy będzie to naprawdę konieczne, gdyż po pierwszej takiej "operacji" będziemy musieli powtarzać ją regularnie. Tak jak podczas strzyżenia, i tu należy postępować bardzo ostrożnie.
Do skracania pazurków najlepiej użyć ostrych nożyczek lub cążek do paznokci. Musimy przy tym uważać, by nie obciąć zbyt dużo, bo można w ten sposób uszkodzić znajdujące się w pazurkach naczynka krwionośne i doprowadzić do groźnych infekcji! U świnek jasno ubarwionych łatwo dojrzeć miejsce, w którym nie ma już naczyń krwionośnych. Ciąć można tylko do miejsca gdzie pazurek jest jeszcze półprzezroczysty. U ciemnych świnek należy postępować ostrożniej, gdyż pazurki na całej długości są jednolicie ciemne.

Żywienie
Wskazówki ogólne
Właściwe żywienie jest podstawowym warunkiem utrzymania świnki w zdrowiu. Świnka powinna dostawać mieszankę złożoną z pokarmu treściwego, objętościowego i soczystego (wyjaśnienie niżej).
Świnki morskie są wegetariankami. Pokarm świnek musi być czysty, świeży i pozbawiony trujących związków, np. środków chemicznych, którymi są opryskiwane owoce. W klatce można zawiesić kostkę soli wapniowej lub zwykłej soli kuchennej, aby świnka mogła pokryć zapotrzebowanie na składniki mineralne. A ponadto naszej podopiecznej trzeba dostarczyć gałązek z drzew owocowych oraz suchego chleba, dzięki któremu ściera stale rosnące zęby.
Świnkę należy karmić 2 razy dziennie możliwie w tym samym czasie. Zanim podamy suchy pokarm, musimy usunąć z klatki resztki poprzedniego posiłku – nadgryzione warzywa, zgniłe liście. Przy przyrządzaniu posiłku dla świnki należy pamiętać o odpowiednim urozmaiceniu pokarmu. Naszej podopiecznej nie wyjdzie na dobre, gdy przez 3 tygodnie będzie dostawać tylko suchy pokarm, a potem tylko soczysty.

Rodzaje pokarmu

Pokarm treściwy
Pokarm znajdujący się w sprzedaży składa się zwykle z kukurydzy, pestek słonecznika, orzechów, płatków owsianych, jęczmiennych i pszenicznych. Możemy dodać trochę czerstwego chlebka.
Zbyt duża ilość pokarmu treściwego może zaszkodzić, ponieważ niektóre świnki jedzą "na siłę". Na raz nie należy podawać więcej niż 20 g (1,5 łyżki – podałam to, abyście wiedzieli ile to jest, natomiast nie mówię że trzeba odmierzać pokarm na łyżki).

Pokarm soczysty
Ten rodzaj pokarmu stanowią świeże owoce i warzywa, które podajemy śwince w postaci dodatku do pożywienia treściwego.
Jest on ważny dla zwierzęcia, gdyż świnka tak jak człowiek nie potrafi sama syntezować witaminy C i musi otrzymywać ją w pożywieniu.
Z owoców możemy podawać przede wszystkim jabłka i gruszki.
Świnki nie wolno karmić owocami pestkowymi. Zwierzę je też chętnie różnego rodzaju sałaty i cykorię. Najlepiej jest skarmiać spodnie liście, bo są wolne od środków chemicznych. Ponadto zaleca się dawać ogórki, pomidory, selery, szpinak, rzepę, marchew i ziemniaki. Warzywa nie zaszkodzi posypać ogródkowymi ziołami. Śwince można też podawać trawę, pokrzywy i mniszek pospolity. UWAGA! Nie zbierajcie tych roślin w pobliżu szos czy ulic! Koniczyna, czy kapusta powinny być skarmiane tylko w małych ilościach. Zbyt dużo pokarmu prowadzi do silnych wzdęć.

Pokarm objętościowy
Pokarm objętościowy składa się z siana i drobnej słomy, które pełnią rolę balastu dla przewodu pokarmowego. Dla zachowania zdrowia zwierzątka musimy pamiętać, aby siano i słoma były czyste. Zjedzenie przez świnkę zbyt dużej ilości nieświeżego lub zgniłego siana może wywołać niepożądane skutki.

Zapotrzebowanie na wodę
Dziwny może wydawać się fakt, że przy wystarczająco dużej dawce pokarmu soczystego, świnki dużo piją. Bywają też świnki odwodnione. W klatce koniecznie musi znajdować się pojemnik z zimną, świeżą wodą, tak aby zwierzątko nigdy nie cierpiało z pragnienia.
Wśród świnek zdarzają się "pijacy". W przeciwieństwie do tych co w ogóle nie piją, te prawie bez przerwy opróżniają poidełko – często z nudów. Takim świnkom można zabierać poidełko na pół godziny kilka razy dziennie. Zwierzątku trzeba poświęcić więcej czasu – częściej drapać, głaskać i przytulać.

Błędy popełniane przy karmieniu
Błędów popełnianych przy karmieniu nie należy bagatelizować, gdyż mogą one mieć poważne konsekwencje dla naszego pupilka. Oto kilka istotnych wskazówek, które pomogą tychże błędów uniknąć.
Bywa, że świnki karmione kapustą reagują nań zanurzeniami trawiennymi. Dlatego jeśli chce się podać śwince kapustę trzeba być ostrożnym. Zacznijmy od małych ilości, zwiększając je stopniowo pod warunkiem, że nie nastąpią komplikacje.
Mokra trawa lub świeże (nie dosuszone) siano mogą powodować wzdęcia. Jednak podczas ładnej pogody, kiedy trawa jest sucha, warto udać się ze zwierzątkiem na świeże powietrze, oczywiście zwracając uwagę na obecność psów, kotów lub innych zwierząt mogących zrobić śwince krzywdę.
Nie obawiajmy się, że nasza świnka skubiąc źdźbła trawy zje przy okazji coś szkodliwego. Zwierzęta te bowiem instynktownie omijają rośliny trujące.

Zmysł smaku
Jak dalece zmysł ten jest rozwinięty u świnek, trudno określić. Niektóre świnki mają swoje ulubione pokarmy. Jedne lubią buraki, inne suchy chleb.
Ale większość z nich zjada wszystko tak jakby nie zwracały specjalnej uwagi na smak pożywienia. Nawet trujące rośliny w ogródku skubią z apetytem, a te - wydaje się – wcale nie szkodzą małym łakomczuchom.

Rasy
Do racjonalnego chowu świnek morskich zabrali się hodowcy angielscy. Ich staraniom w początkach XX wieku zawdzięczamy istniejące dziś wyraźnie różniące się od siebie trzy podstawowe rasy świnek morskich (Dzielą się na wiele odmian).

Angielska świnka morska
[link widoczny dla zalogowanych]
Z pewnością najpopularniejsza rasa. Nazwą tą określa się wszystkie świnki o gładkim i krótkim futerku. Zwierzęta tej rasy różnią się między sobą przede wszystkim ubarwieniem i kształtem łat na futerku. Odmiany jednolicie ubarwione występują w kolorach: białym, kremowym, lila, beżowym, rudym, brązowym i czarnym. Białe albinosy zazwyczaj rzadko trafiają do sklepów zoologicznych.
Kolejną jednobarwną rasą świnki morskiej jest rasa aguti.
Prawdziwe aguti jest szare i z ubarwienia bardzo podobne do dzikiej świnki morskiej. Świnki z ras aguti srebrzystych i złocistych mają naprawdę szare futerko ze srebrzystymi akcentami na końcach uszu.
Odmiany wielobarwne są zwykle kupowane dla dzieci. Prym wiedzie tutaj rasa szylkretowa o dużej ilości równomiernie rozmieszczonych łat w kolorach białym, rudym, brązowym lub czarnym. Każda łata na śwince tej rasy powinna być możliwie jednobarwna, bez domieszek włosów w innym kolorze, oraz powinna być wyraźnie oddzielona od innych.

Rozetkowa świnka morska
[link widoczny dla zalogowanych]
Rozetkowe świnki morskie są lubiane przez dzieci na równi ze świnkami angielskimi, czyli gładkowłosymi. Występują we wszystkich kolorach.
Zwierzątka tej rasy mają włos trochę dłuższy, układający się w charakterystyczne rozetki. Nadaje on świnkom zabawny, jakby "rozczochrany" wygląd. Ładny okaz powinien mieć co najmniej sześć "wirków".

Angorska świnka morska
[link widoczny dla zalogowanych]
Angorskie świnki morskie można poznać po długim i jedwabistym futerku. Długość futerka jest wyznacznikiem wartości okazu.
Angorki występują we wszystkich kolorach.
Są one jednak bardzo rzadkie, dlatego największym popytem cieszą się egzemplarze jednobarwne.
Świnki tej rasy dzielimy na dwie "wersje". Do pierwszej zaliczamy zwierzęta z długą sierścią na całym ciele, zwane peruwiańskimi świnkami morskimi. Druga ma długie futerko na całym ciele z wyjątkiem głowy.

Zachowanie
Świnki między sobą
Świnki mają łagodne usposobienie. Swoich ostrych i długich zębów używają jako broni wyłącznie do walk między sobą. Spory takie jednak są zazwyczaj staczane o pokarm lub o samicę i prawie nigdy nie kończą się rozlewem krwi. Walka rozpoczyna się zwykle straszeniem przeciwnika przez unoszenie głowy (dzięki czemu świnka wydaje się większa) i głośne zgrzytanie zębami. Zasadnicza walka składa się z kilku szybkich ukąszeń po czym pokonany ucieka.
Do poważniejszych potyczek dochodzi między samcami, które konkurują o względy jednej samicy. Osobniki, które razem dorastały nigdy nie walczą ze sobą! Innym zachowaniem typowym dla świnek morskich jest tworzenie stad (oczywiście tylko wtedy, gdy trzymamy więcej zwierzątek!). Gdy w odpowiednio dużej klatce przebywa większa liczba samic oraz 2 lub więcej samców, szybko zauważymy, że tworzy się mniej lub bardziej spójna grupa samic. Intruzi rodzaju męskiego są natychmiast przepędzani. Również młode samce są tolerowane tylko do osiągnięcia przez nie dojrzałości płciowej. Potem może dojść do walk między nimi a przywódcą stada.
Nawet gdy trzymamy tylko dwie świnki, szybko zauważymy u nich pewne tendencje do zachowań stadnych. Chodzi o to, że jak wypuścimy świnki na podłogę zaobserwujemy, że biegają one najczęściej razem przy czym jedna świnka zawsze będzie tą przewodzącą, a druga będzie podążała za nią.

Świnka morska a inne zwierzęta domowe
Świnki morskie w stosunku do innych zwierząt domowych zachowują się zazwyczaj obojętnie, niezależnie od tego czy mają do czynienia ze zwierzęciem mniejszym, czy większym od siebie.
Istnieją wszakże dwie istoty, które nie są przez świnki lekceważone: królik i człowiek (o tym dalej). Królik (miniaturowy) uważany jest przez świnkę, za zwierzę tego samego gatunku, do pewnego stopnia. Jednakże odmienny wygląd królika, niepokojący świnkę, a także jego zupełna nieznajomość języka świnek morskich, uniemożliwia pełne porozumienie. Kiedy np. świnka chce przepędzić królika od miski z pokarmem przyjmuje pozycję agresywną. Jest to jednak gest dla królika zupełnie niezrozumiały, bo pozycja ostrzegawcza w języku króliczym wygląda zupełnie inaczej. W związku z brakiem reakcji królika, świnka atakuje. Na szczęście ukąszenie nie dosięga nawet skóry królika, bo ma on gęste futerko. Po starciu zwierzęta rozstają się w całkowitym nieporozumieniu.
Zupełnie inaczej zachowują się świnki morskie włożone do klatki z królikami. Usiłują one bowiem naśladować kicanie królików. Nie powinniśmy jednak robić takich eksperymentów, bo króliki są z natury agresywniejsze od świnek.

Jak prawidłowo obchodzić się ze świnką morską?
W przeciwieństwie do królika człowiek jest traktowany jak pełnoprawny osobnik tego samego gatunku.
Świnka morska gryzie człowieka tylko w wyjątkowych sytuacjach np. podczas bolesnego badania, z przerażenia i z bólu.
Jest to typowy przykład zachowania w sytuacji stresowej, kiedy to normalne formy zachowań przestają funkcjonować.
Dotyczy to wszystkich zwierząt, nie tylko świnek morskich, które zwykle ludzi nie gryzą.
Jeśli ufamy zwierzątku, możemy mu podsunąć do pyszczka palec, a przekonamy się, że nie ugryzie, a co najwyżej obwącha i obliże. Jeśli więc zdarzy się, że nasze zwierzątko nas ugryzie, to możemy być pewni, że wina leży po naszej stronie. Karanie jest jednak nonsensem. Świnka nie wie jaki jest związek między jej czynem, a karą dlatego jedynym efektem jaki byśmy osiągnęli byłoby jej przerażenie.
Pierwszym odruchem wystraszonej świnki jest oczywiście ucieczka. Przy tym charakterystyczne jest, że świnka stara się uciec do ciemnego rogu, lub miejsca, które najbardziej przypomina jamę (jest to typowe zachowanie dla zwierząt w naturze zamieszkujących w norach). Jeśli takich kryjówek nie ma w pobliżu, świnka stara się uciec po prostu możliwie daleko. Kiedy zaś wszystkie warianty ucieczki zawiodą, zastyga przerażona przy ścianie i czeka na swój koniec.
Tak najczęściej zachowują się świnki dopiero co przyniesione ze sklepu zoologicznego. W czasie pierwszych kilku tygodni po zakupieniu zwierzątka trzeba obchodzić się z nim bardzo delikatnie.
Mimo, iż świnki są aktywne za dnia, to nie śpią przez większą część nocy. Zwłaszcza tyczy się to młodych osobników. Dorosłe świnki śpią 4-6 godzin na dobę. Dobrze wziąć to pod uwagę, wybierając miejsce dla naszych pupilków. Osoby wrażliwe na chroboty i szelesty najlepiej niech nie umieszczają klatki w sypialni. Na zakończenie chcę zwrócić jeszcze uwagę na pewne zachowanie świnek morskich. Zdarza się, że jedzą własne odchody. Jest to zjawisko bowiem zupełnie normalne i ma związek z prawidłowym przebiegiem procesu trawienia.

Odgłosy
Ciche popiskiwanie wskazuje na to, że świnka jest zadowolona. Takie dźwięki możemy usłyszeć po długim głaskaniu i pieszczotach.
Najczęściej wydawanymi odgłosami są regularne gwizdy trwające około sekundy. Tak reaguje świnka widząc opiekuna lub słysząc dźwięk zwiastujący posiłek. Może to być np. trzaśnięcie lodówki, skrzypienie schodów lub szelest torebki. Zdarza się, że świnka gwiżdże bez wyraźnej przyczyny, a wtedy pozostałe zwierzątka przyłączają się do koncertu. Wink

Z pewnością najbardziej przenikliwy głos wydawany przez świnki, to bardzo głośny pisk sygnalizujący odczuwanie bólu, przerywany tylko dla nabrania tchu. Aż trudno uwierzyć, że wydaje go tak małe stworzenie.
Ostatnim charakterystycznym odgłosem świnki morskiej jest chrząkanie, czasami brzmiące jak trzeszczenie. Świnki chrząkają m.in. po usłyszeniu jakichś nowych odgłosów. Smile

Ogólnie jest to jednak forma powitania oraz sposób na przywabienie samiczki.
Pamiętajmy o jednej naczelnej zasadzie: Należy bacznie obserwować zachowanie naszej świnki, aby móc w każdej chwili wychwycić ewentualne anomalie. Nagła zmiana w zachowaniu może bowiem wskazywać chorobę.

Rozmnażanie
Zanim przystąpimy do rozmnażania świnek, powinniśmy poznać pewne dane. Samica ma ruję raz na 10 - 18 dni przez okres 24 godzin. Rytuał godowy jest stosunkowo krótki. Samiec kilkakrotnie okrąża samicę, głośno przy tym chrząkając i kołysząc tylnią częścią ciała. Samica tylko wtedy reaguje na te zaloty, gdy ma ruję. Ciąża trwa od 60 do 74 dni, a liczba potomstwa z jednego miotu waha się od 3 do 7. Młode samice mają zwykle mniej młodych niż starsze, które już kilkakrotnie rodziły.
Natychmiast po urodzeniu młode świnki są samodzielne, dlatego nie potrzeba im dostarczać dodatkowego materiału na gniazdo. Małe są po prostu miniaturkami osobników dorosłych, mają gęste futerko i sprawnie biegają. Mogą też się samodzielnie odżywiać, ale przez pierwsze 14-20 dni ssą jeszcze mleko matki. Dopiero więc po trzech tygodniach od urodzenia możemy bez obaw rozłączyć rodzinę. Zanim młode osiągną dojrzałość płciową, tj. w ciągu 1-2 miesięcy, należy określić ich płeć, aby rozdzielić samce od samic umieszczając je w osobnych klatkach.
Ważne jest, aby nie wpuszczać samca do klatki samicy tuż po przyjściu na świat młodych. Chociaż nie zrobi on krzywdy młodym, to samica ma ruję już około 48 po porodzie i może szybko ponownie zajść w ciążę.
Do rozrodu nie używamy zbyt młodych zwierząt, w każdym razie nie mogą być młodsze niż kilkumiesięczne. U samic zachodzących w ciążę zbyt wcześnie hamowany jest prawidłowy rozwój fizyczny. Świnki morskie przestają się rozmnażać w wieku 5 lat. Przeciętnie zwierzęta te dożywają 6-8 lat, lecz zdarzają się też wyjątki 10 letnie, a nawet 15 letnie.

Określanie płci
Podczas określania płci trzymamy świnkę brzuszkiem do góry. Taką pozycję stosujemy także podczas innych badań. Warto wiedzieć, że zastyganie w bezruchu właśnie w tym ułożeniu jest odruchem charakterystycznym dla tych gryzoni. Zwierzątko położone na plecach może się nie poruszać nawet przez całą minutę, szybkie przekręcenie powoduje bowiem u świnki rodzaj odrętwienia.

Horoby
Co zrobić gdy świnka zachoruje?
Zwierzątka te są na ogół bardzo odporne i mało podatne na choroby. Gdy jednak mamy wątpliwości co do stanu zdrowia naszej świnki, należy się zgłosić do weterynarza. Jest on jedyną osobą kompetentną do postawienia diagnozy w razie poważniejszych dolegliwości. Jest to powód, dla którego nie wymienię pełnej listy chorób świnek morskich oraz sposobów leczenia, ponieważ wykraczałoby to bowiem poza tematykę tego działu. Chcę przede wszystkim skoncentrować się na profilaktyce, czyli zapobieganiu wszelkim chorobom.

Ogólnie choroby można podzielić na pięć następujących grup:
choroby dziedziczne,
choroby wywołane nieprawidłowym żywieniem i nieodpowiednim
utrzymaniem (awitaminoza, przeziębienie),
choroby wywołane przez bakterie i wirusy,
choroby pasożytnicze (wywołane przez pasożyty zewnętrzne i
wewnętrzne),
zewnętrzne uszkodzenia ciała (rany).

Nie będziemy zajmować się chorobami dziedzicznymi, gdyż chodzi tu głównie o wady genetyczne, które są praktycznie nieuleczalne. Będą to takie przypadki, jak: dodatkowe palce czy brak oczu.
Zakładamy, że zakupione zwierzę jest zdrowe. Choroby, które są wynikiem nieprawidłowego odżywiania i pielęgnowania dają leczyć się znacznie łatwiej, przy czym pierwszą rzeczą jest znalezienie i usunięcie przyczyny choroby.

Awitaminoza
Chociaż gotowy pokarm kupowany dla gryzoni jest w zasadzie pełnowartościowy, często występują u świnek morskich objawy awitaminozy. Przede wszystkim chodzi tutaj o niedobór witaminy C.
Na ogół nie jest to niedobór tak duży, aby nazywać go chorobą, ale gdy trwa dłużej, powoduje zakłócenia w funkcjonowaniu układu odpornościowego zwierzęcia. Wówczas może łatwo dojść do wszelkiego rodzaju infekcji. Większość świnek morskich nie przepada za czymkolwiek co miałoby kwaśny smak, w związku z czym zwierzęta nie będą chciały przyjąć pokarmu z dodatkiem sproszkowanej witaminy C lub owoców z dużą jej zawartością. Jeśli świnka stanowi w tym wypadku wyjątek i dobrowolnie je takie owoce, należy to wykorzystać i nie dopuścić do wystąpienia awitaminozy. Obok zwykłego pokarmu roślinnego można dawać natkę pietruszki. Zawiera ona dużo witaminy C, a świnki chętnie ją jedzą. W przypadku niedoboru tej witaminy świnka morska może zapaść na chorobę podobną do szkorbutu u człowieka. Choroba ta objawia się obluzowaniem zębów i w razie ostrego stanu, skurczem mięśni pyszczka. Przyczyną tego skurczu jest odczuwany przez zwierzątko ból. Świnka kładzie się wtedy na boku i szeroko rozstawia kończyny. Wówczas może jedynie pomóc "uderzeniowa" dawka witaminy C, najlepiej w postaci rozpuszczonej (dostępny w aptekach kwas askorbinowy) lub sproszkowanej. Wystarczy ilość lekarstwa mieszcząca się na końcu noża podawana raz dziennie.
Warto wiedzieć, że witamina C jest jedyną witaminą, której przedawkowanie raczej się nie zdarza. Zbyt duża ilość każdej innej
witaminy może spowodować poważne komplikacje. Niedobór innych witamin, objawiający się na przykład wypadaniem sierści lub wysypką, likwiduje codzienne podawanie preparatów wielowitaminowych. Poza tym, oczywiście powinno być usunięte źródło dolegliwości. Jeżeli odżywianie jest prawidłowe, zwierzęta są bardzie odporne na choroby.

Przeziębienia
Wyjątkowo podatne na przeziębienia są zwierzęta osłabione.
Ale przeziębić się może nawet najzdrowsza świnka, gdy źle wybierzemy miejsce na klatkę. Klatki świnek absolutnie nie mogą być ustawiane w takich miejscach jak piwnica czy zimna podłoga! Jeżeli to właśnie jest przyczyną przeziębienia należy postępować następująco:
usunąć źródło przeziębienia (przestawić klatkę),
zwierzątko trzymać w cieple,
podawać duże ilości witamin w celu wzmocnienia układu
odpornościowego zwierzęcia.
Zdecydowanie mniej groźne, ale równie nieprzyjemne, są spowodowane przeciągami zapalenia spojówek. Także w tym wypadku należy przede wszystkim przenieść klatkę w miejsce wolne od przeciągów. Ponadto można zapuszczać śwince krople do oczu (za radą weterynarza).
Aby nie narażać świnki na duże wahania temperatury otoczenia, wychodzimy z nią na świeże powietrze tylko w ciepłe dni, kiedy temperatura nie jest niższa od 20oC.
Kiedy świnkę morską hoduje się na świeżym powietrzu, możliwość zaziębienia jest znacznie większa. W tej sytuacji zaleca się profilaktyczne podawanie witaminy C. Sam chłód nie powoduje bowiem przeziębień, ale dodatkowo wchodzą w grę takie czynniki, jak: wilgoć, przeciągi, duże różnice temperatury, złe odżywianie lub ogólne osłabienie zwierzątka.

Choroby wywołane przez wirusy i bakterie
Rozpoznanie tych chorób jest tak trudne, że aby uratować zwierzątko, konieczna jest wizyta u weterynarza. Najpoważniejszymi chorobami są dżuma i paraliż świnek morskich. Choroby te mają bardzo podobne objawy - skurcze i niedowład tylnych kończyn. Istnieje jeszcze wiele innych chorób wirusowych. Mimo, że nie występują tak często, są równie groźne. Należy zwrócić uwagę na pozornie błahe objawy: wyciek z nosa, kaszel, rozwolnienie, nastroszenie futerka lub zmiany w zachowaniu zwierzęcia, gdyż mogą one wskazywać na infekcję wirusową. Trzeba wspomnieć, że każdy przypadek choroby wirusowej jest zagrożeniem dla innych zwierząt, w związku z czym chora świnka morska musi być natychmiast odizolowana.
Z pewnością najczęściej spotykaną chorobą wywołaną przez bakterie jest pseudotuberkuloza. Zewnętrznym objawem tej choroby jest rozwolnienie, a co za tym idzie - utrata masy ciała, oraz niedowład kończyn. Również i ta choroba jest bardzo zaraźliwa i w ciągu kilku dni może zniszczyć całą hodowlę. Bardzo niebezpieczny jest także katar, który może bardzo szybko przerodzić się w zapalenie płuc. Nie wolno lekceważyć tego schorzenia, gdyż z reguły około połowy wszystkich zwierząt w jego wyniku ginie.
Łatwo zauważyć, że podobne objawy mogą występować przy różnych schorzeniach. Właściwe postępowanie z chorym zwierzęciem może zalecić tylko weterynarz.
Opiekun świnki morskiej powinien zwrócić szczególną uwagę na następujące objawy: wyciek z nosa, zaklejone oczy, nastroszone futerko, utrata masy ciała, niedowład kończyn, wymioty, kaszel, kurcze mięśni, zmiany w zachowaniu zwierzęcia.

Pasożyty zewnętrzne
Rozróżnia się dwie grupy pasożytów: te które wwiercają się w skórę zwierzęcia (jak świerzbowce) i te, które żerują na jej powierzchni (pchły, wszy). W przypadku hodowli na powietrzu zdarzają się też kleszcze. Zaatakowane przez pasożyty zwierzątko najczęściej reaguje drapaniem się i wstrząsaniem. Konsekwencją drapania może być łysienie i zaczerwienienie skóry, na której z czasem tworzą się strupy. W zaawansowanym stadium rany zaczynają ropieć i może wystąpić egzema. Aby do tego nie dopuścić,
trzeba zastosować specjalne środki w postaci sprayów przeznaczone do niszczenia pasożytów. W przypadku silnego zaatakowania przez pasożyty trzeba spryskiwać całe zwierzę co drugi dzień, osłaniając mu przy tym oczy i nos.

Pasożyty wewnętrzne
Pasożyty wewnętrzne trudno wykryć i zwalczyć. Najczęściej spotykanymi pasożytami wewnętrznymi występującymi u świnek morskich są: tasiemce, nicienie i motylica wątrobowa. Na zaatakowanie przez pasożyty wskazują takie objawy, jak utrata masy ciała i zmiany w wyglądzie odchodów. U zdrowego zwierzęcia kał powinien być suchy, uformowany, o barwie od zielonej do brązowej (w zależności od spożywanego pokarmu), a w razie karmienia marchwią nawet pomarańczowej. Niektóre pasożyty może wykryć tylko weterynarz przez dokładne badanie krwi i kału.
Większość pasożytów można łatwo zwalczyć, stosując odpowiednią kurację. Aby nie odpuścić do zarobaczenia świnki musimy ją chronić przed tzw. żywicielami pośrednimi, albowiem większość pasożytów w początkowych stadiach rozwojowych żeruje na innych zwierzętach. W przypadku motylicy wątrobowej żywicielem pośrednim jest mrówka, ale mogą to być również inne owady i kręgowce. Zdrowej, zadbanej i właściwie żywionej świnki morskiej nie atakują pasożyty.

Zewnętrzne uszkodzenia ciała
Na koniec warto wspomnieć o uszkodzeniach spowodowanych przyczynami zewnętrznymi. Mniejsze ranki na ciele zwierzątka łatwo opatrzyć samemu. Wokół rany należy wyciąć futerko, a następnie zdezynfekować jodyną lub zastosować maść z antybiotykiem. Jeśli rana znajduje się na łapce, trzeba często zmieniać podłoże w klatce, aby odchody nie zanieczyściły rany. Jeśli to możliwe, zakładamy opatrunek, ale świnka morska najczęściej go zrywa. Większe rany powinny zostać opatrzone przez weterynarza.

Tymi wszystkimi chorobami bynajmniej nie należy się przerażać, albowiem u zwierząt trzymanych w odpowiednich warunkach możliwość wystąpienia choroby jest bardzo mała.
Ale gdy tylko wystąpią jakieś oznaki choroby nie wolno zaniedbać wizyty u weterynarza wyspecjalizowanego w leczeniu małych zwierząt. Wizyta taka nie kosztuje wiele, a nasza świnka morska na pewno na to zasługuje.

Ogulnie o śwince
Nazwa: świnka morska
Nazwa naukowa: Cavia porcellus
Masa ciała: 0,7 kg - 1,5 kg (samce najczęściej cięższe od samiczek)
Długość ciała: 20 - 30 cm
Temperatura ciała: 37,4 - 39,5oC
Usposobienie: Zazwyczaj całkiem towarzyskie.
Atrakcyjność: Idealne zwierzęta dla dzieci. Stają się bardzo oswojone jeśli od małego są regularnie brane na ręce.
Pokarm: Gotowa karma dla świnek morskich (dostępna w sklepie zoologicznym), zielone części roślin, warzywa i siano.
Problemy zdrowotne: Szczególnie podatne na choroby skórne (często w wyniku niedoboru witaminy C) oraz świerzb.
Ciąża: Średnio 69 dni
Typowa wielkość miotu: 4 młode
Ciężar ciała przy urodzeniu: 40-100 g
Karmienie przez matkę: 30 dni
Długość życia: 6-10 lat
Sutki: 2 (zarówno samice jak i samce)
Ilość palców: Przednie kończyny są czteropalczaste, a tylne trójpalczaste.